دامپروری کلید اقتصاد کشاورزی تبت است. تاریخ آن دیرینه و دارای نیروهای بالقوه عظیم توسعه است. مساحت مراتع طبیعی این منطقه به 82 میلیون هکتار می رسد، دراین میان ، مساحت مراتع طبیعی قابل استفاده از 56 میلیون هکتار تجاوز کرده است و یک پنجم مساحت کل سراسر کشور را تشکیل می دهد.
ارزش صنعت دامپروری 60 درصد ارزش کل کشاورزی این منطقه را در اشغال دارد. گاو ختاییی ، گوسفند تبتی و بز تبی بخش عمده دامهای این منطقه است، در این میان ، شمار گاو ختایی بیشتر از دیگران است. گاو ختاییی نوع ویژه حیوان فلات است و کشتی فلات نامیده می شود
تاريخچه پرورش حيوانات اهلي
بشر اوليه از ميوه گياهان وحشي و شكار حيوانات بهره مي برده و با گذشت زمان بتدريج توانست از حيواناتي مانند گوسفند،بز، گاو را اهلي نموده و از شير و گوشت آنها استفاده نمايد.
اولين حيواني كه حدود20-10 هزار سال پيش توسط انسان اهلي شده است، گوسفند مي باشد. اجداد گوسفند مانند ساير حيوانات اهلي شناخته شده نيستند و اين به دليل فراواني نژادهاي گوسفند مي باشد.
تاريخ اهلي شدن گاو به دوران نو سنگي يعني حدود 18000 سال پيش بر مي گردد. وجود مرغ اهلي حدود 3200 سال قبل از ميلاد مسيح در هندوستان به اثبات رسيده است.
تكنولوژي پرورش دام و طيور در ايران
پرورش دام و طيور در ايران به دو صورت سنتي و صنعتي وجود دارد،بخش سنتي بيشتر متكي به تجربيات قديمي و بدور از دست آوردهاي علمي و نوين پرورش مي باشد، در حالي كه از نظر كتب تعداد بالايي را در بر دارد. در پرورش سنتي راندمان توليد به دليل دور بودن از مسائل فني و بي توجهي به امر بهداشت و درمان، توليد مثل و اصلاح دام و تغذيه در حد پاييني قراردارد.
پرورش دام و طيور به صورت صنعتي دردهه هاي اخير به علت سود آوري بالا مورد توجه قرار گرفته است ولي در اين بخش به دليل
- نبودن برنامه
- بكارگيري روشهاي مدرن به صورت ناقص، دامدريهاي صنعتي نيز نتوانسته اند به
3- كمبود نيروهاي متخصص
راندمانهاي مطلوب در سطح جهاني نزديك شوند.
ارتباط توليدات دامي و علوم كشاورزي
در كشاورزي براي توليد يك محصول،ساير تخصصهاي كشاورزي نيز كاربرد دارد. مثلاً براي توليد محصولات زارعي (گندم و جو)نياز به شناخت بافت خاك- كاربرد ماشين آلات براي آماده سازي زمين، كاشت و برداشت محصول و استفاده از كودهاي دامي براي تقويت خاك ضروري است.
همچنين براي توليد محصولات دامي، توليدات بخش زارعي جهت تغذيه دام و بكارگيري روشهاي تبديل و نگهداري فرآورده هاي دامي ضروري است.
اهميت توليدات دامي در زندگي انسان
توليدات دامي در اقتصاد كشورهاي مختلف بطور اعم و در اقتصاد كشاورزي هر كشور بطور اخص از اهميت ويژه اي برخوردار است. در كشورهاي پيشرفته صنعتي سهم قابل توجهي از درآمدهاي حاصل از توليدات كشاورزي مربوط به توليدات دامي مي باشد. به طور مثال در كشور آلمان حدود 75 درصد از كل درآمد بخش كشاورزي را محصولات دامي تشكيل مي دهد.
نقش توليدات دامي در تغذيه انسان از اهميت ويژه اي برخوردار است. همچنين فرآورده هاي حاصل از پرورش دام نظير پشم، پوست و غيره در تامين نيازمنديهاي جوامع بشري اهميت بسزايي دارد.
علاوه بر اين محصولات،نقش توليدات دامي در فرآورده هاي دارويي مانند انسولين ، كورتيزون و فرآورده هاي صنعتي مانند ، زه ،براي وسايل موسيقي، چسب ، ژلاتين و غيره اهميت آنها را در زندگي انسان نشان مي دهد.